Kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội

Tại Hội nghị Tổng kết 20 năm thực hiện chính sách tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác theo Nghị định số 78 của Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh: Kể từ kỳ thành lập Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đến nay đã tròn 20 năm. NHCSXH đã huy động được các nguồn lực tài chính một cách chủ động, linh hoạt, hiệu quả, đã huy động được hàng trăm nghìn tỷ đồng, bảo đảm nguồn vốn cơ bản ổn định để thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu vay vốn của người nghèo và các đối tượng chính sách khác, đặc biệt là nguồn vốn ủy thác từ ngân sách các địa phương.

Chỉ trong vòng 20 năm, nguồn vốn huy động của NHCSXH đã tăng 41 lần (hơn 290.000 tỷ) so với thời điểm thành lập; tiếp nhận vốn ủy thác của các địa phương khoảng 30.000 tỷ đồng, tăng 26.000 tỷ đồng so với thời điểm trước khi Ban Bí thư ban hành Chỉ thị 40. Một số thành phố trực thuộc Trung ương, địa phương khu vực Đông Nam Bộ (Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng, Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu...) đã chiếm hơn 50% vốn ủy thác.

NHCSXH đã tổ chức triển khai thực hiện kịp thời, hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách xã hội, đáp ứng nhu cầu cho vay của trên 42,8 triệu lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác với doanh số cho vay gần 830 nghìn tỷ đồng, nhất là khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng còn nhiều khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, hải đảo.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho hay, kết quả đó đã góp phần quan trọng tạo sinh kế cho người dân, bảo đảm an sinh xã hội và giảm tỷ lệ hộ nghèo trên cả nước: giai đoạn 2001-2005 từ 17% xuống 7%; giai đoạn 2005-2010 từ 22% xuống 9,45%; giai đoạn 2011-2015 từ 14,2% xuống 4,25%; giai đoạn 2016-2021 từ 9,88% xuống 2,23%. Tổng gói cho vay 2 năm là 38.000 tỷ hiện đã giải ngân được 17.000 tỷ... Tỷ lệ nợ quá hạn, nợ khoanh giảm từ 13,75%/tổng dư nợ khi nhận bàn giao xuống còn 0,67%/tổng dư nợ, trong đó nợ quá hạn chiếm 0,26%/tổng dư nợ thời điểm 30/11/2022.

Phó Thủ tướng đánh giá, chất lượng tín dụng chính sách xã hội không ngừng được củng cố, nâng cao; nợ quá hạn duy trì ở mức thấp, thực hiện tốt mục tiêu bảo toàn, phát triển vốn cho Nhà nước. NHCSXH là một trong những ngân hàng có chất lượng tín dụng tốt nhất, tỷ lệ nợ xấu thấp nhất trong toàn hệ thống ngân hàng.

Bên cạnh những kết quả đạt được, theo Phó Thủ tướng, hoạt động tín dụng chính sách xã hội vẫn còn một số khó khăn. Cụ thể, quy mô nguồn vốn còn hạn chế, cơ cấu nguồn vốn chưa hợp lý, nguồn vốn còn phụ thuộc vào nguồn vốn phát hành trái phiếu Chính phủ và số dư tiền gửi 2% của 04 ngân hàng thương mại nhà nước; Mức cho vay của NHCSXH còn thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, học tập của người dân. thời hạn vay vốn cũng còn chưa phù hợp với đặc điểm, chu kỳ sản xuất kinh doanh của người vay vốn.

Đáng chú ý, một số nhóm đối tượng có mức sống trung bình chưa được thụ hưởng chính sách tín dụng ưu đãi của nhà nước; công tác điều tra, xác nhận đối tượng vay vốn ở một số địa phương chưa được quan tâm rà soát và bổ sung kịp thời...

Mặt khác, chất lượng tín dụng chính sách cũng còn chưa đồng đều giữa các địa phương; việc thực hiện hoạt động ủy thác đối với các tổ chức chính trị - xã hội tại một số địa phương còn chưa hiệu quả, chặt chẽ; hạ tầng và nguồn nhân lực công nghệ thông tin chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển công nghệ thông tin của ngành ngân hàng và chiến lược chuyển đổi số quốc gia.

Do đó, Phó Thủ tướng đề nghị trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo NHCSXH tập trung khắc phục những hạn chế, triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra. Chủ động nghiên cứu, đề xuất từng bước mở rộng đối tượng chính sách được vay vốn, nâng mức cho vay, thời hạn cho vay phù hợp với các Chương trình mục tiêu quốc gia, các mục tiêu an sinh xã hội, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Đồng thời, Phó Thủ tướng lưu ý Ngân hàng Nhà nước khi đề xuất chính sách cần đánh giá thật kỹ tác động của chính sách. Đảm bảo chính sách ban hành thực hiện được ngay và mang lại hiệu quả thiết thực cho người thụ hưởng. Phải tuyệt đối tránh tình trạng chính sách ban hành ra nhưng không thực hiện được. Đặc biệt là chính sách đối với người nghèo .

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, NHCSXH tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách xã hội, trong đó tập trung ưu tiên nguồn vốn để cho vay các đối tượng chính sách nhất là các hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo. Đồng thời, tăng cường chỉ đạo, tổ chức điều tra, rà soát thường xuyên, định kỳ đối với các hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có mức sống trung bình và các đối tượng chính sách khác tại địa phương, tạo điều kiện để các đối tượng thụ hưởng được tiếp cận nhanh chóng, kịp thời vốn tín dụng chính sách xã hội.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tin tưởng NHCSXH sẽ không ngừng phát triển và giữ vững niềm tin của nhân dân với phương châm "thấu hiểu lòng dân, tận tâm phục vụ" và "nơi nào có người nghèo, nơi đó có Ngân hàng Chính sách xã hội".