Cân bằng giữa khai thác và nuôi trồng để ngành thủy sản phát triển bền vững

Cân bằng giữa khai thác và nuôi trồng để ngành thủy sản phát triển bền vững. Ảnh minh họa

Theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep), xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang EU đóng góp 1 - 1,4 tỷ USD mỗi năm (chiếm 15-17% kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản đi các thị trường).

Tuy nhiên, sau cảnh báo thẻ vàng IUU từ năm 2017, xuất khẩu thuỷ sản khai thác của Việt Nam liên tục giảm. Giai đoạn 2017 - 2019, xuất khẩu thủy sản sang thị trường EU giảm 12%, tương đương 183,5 triệu USD.

Năm 2020, xuất khẩu sang EU sụt giảm sâu nhất vì tác động kép từ thẻ vàng của EC và dịch Covid-19. Năm 2021, xuất khẩu các sản phẩm đều tăng trở lại nhờ tác động của hiệp định EVFTA. Đồng thời, dịch Covid-19 làm tăng giá xuất khẩu, tăng nhu cầu nhập khẩu một số mặt hàng.

Trong trường hợp, nếu EC rút thẻ đỏ IUU với nghề cá Việt Nam, lệnh cấm thương mại sẽ được áp dụng hoàn toàn đối với các sản phẩm thủy sản khai thác. Khi đó thiệt hại đối với nền kinh tế là không hề nhỏ.

Do đó, việc tìm các giải pháp phát triển bền vững ngành thủy sản hướng tới 3 trụ cột trong kinh tế biển là khai thác, nuôi trồng, bảo tồn; thực hiện đồng bộ các giải pháp, quyết liệt chống khai thác IUU, sớm gỡ thẻ vàng của EC với mục tiêu giữ gìn trữ lượng và tính đa dạng sinh học trên các vùng biển hiện có là vô cùng cấp thiết.

Để phát triển ngành thủy sản, tại Hội nghị trực tuyến bàn về các giải pháp phát triển thủy sản bền vững với 28 tỉnh, thành phố ven biển, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nhấn mạnh: Việc cấu trúc lại ngành thủy sản từ khai thác tài nguyên thiếu bền vững sang phát triển kinh tế thủy sản bền vững, cân bằng giữa khai thác, nuôi trồng, bảo tồn dựa trên hệ sinh thái gồm quản lý nhà nước, cộng đồng doanh nghiệp và cộng đồng ngư dân là định hướng phù hợp theo chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt.

Vì vậy, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh, các tỉnh, thành phố ven biển cần bám sát định hướng này để xây dựng chiến lược phát triển kinh tế biển nói chung và ngành thủy sản nói riêng phù hợp với đặc điểm, tình hình của địa phương.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị các địa phương có biển cần thực hiện các giải pháp đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả để chống khai thác IUU tiến tới mục tiêu gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" của EC; xây dựng một số vùng sản xuất thân thiện với môi trường gắn với phát triển du lịch sinh thái.

Đồng thời, đẩy mạnh hỗ trợ chuyển đổi sinh kế từ khai thác thủy sản vùng ven bờ sang nuôi trồng thủy sản trên biển gắn với giao quyền đồng quản lý các diện tích mặt biển cho các tổ chức, cộng đồng, nhân rộng quy mô sản xuất, vừa phát triển kinh tế, vừa giữ gìn và bảo vệ hệ sinh thái vùng biển; tổ chức sắp xếp lại hoạt động chế biến thủy sản theo chuỗi giá trị, tạo chuyển biến nhanh, bền vững trong lĩnh vực chế biến và thương mại thủy sản.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Lên Minh Hoan kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư để giảm gánh nặng nhà nước về xây dựng cảng, hướng tới mục tiêu lâu dài phát triển thủy sản thành ngành kinh tế quan trọng, có tính cạnh tranh cao, "minh bạch-trách nhiệm-bền vững", có kiểm soát, được quản lý theo khuyến nghị của quốc tế nhằm tạo dựng hình ảnh quốc gia có trách nhiệm đối với các vấn đề có tính toàn cầu.