Tích cực, khẩn trương phòng chống bệnh đậu mùa khỉ

Cuộc họp khẩn cấp gồm Lãnh đạo Bộ Y tế, Văn phòng WHO tại Việt Nam, U.S.CDC tại Việt Nam và các vụ, cục, viện để bàn phương án ứng phó dịch.

Đó là thông tin được phát nguồn từ cuộc họp khẩn của quý bộ này, cùng các Viện Vệ sinh Dịch tễ, Pasteur, Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (U.S.CDC) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, được diễn ra chiều ngày 24/7 vừa qua.

Trước đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố sự bùng phát bệnh đậu mùa khỉ là tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu. Đến nay, hơn 16.000 trường hợp mắc đậu mùa khỉ đã được báo cáo trên 75 quốc gia, trong đó có 5 trường hợp tử vong. PGS.TS Nguyễn Vũ Trung - Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM cũng bày tỏ mong muốn WHO, U.S. CDC hỗ trợ một số đơn vị ở Việt Nam các hóa chất, sinh phẩm để dùng phát hiện trường hợp nghi ngờ và ca bệnh đậu mùa. Ông mong muốn Bộ Y tế, WHO, U.S.CDC có khuyến cáo tạm thời dùng một số hóa chất sinh phẩm dùng trong nghiên cứu, phòng xét nghiệm trong tình huống cần khẩn cấp, tạm thời để sàng lọc ca nhiễm.

Còn tại Việt Nam, theo bà Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế nhận định: "Nước ta chưa có ca bệnh song phải xây dựng kịch bản phản ứng với dịch cho các tình huống có ca bệnh, ca nhập cảnh, ca bệnh trong cộng đồng… khi có kịch bản, xử lý nhanh và sẵn sàng ứng phó. Hàng tuần, Cục Y tế Dự phòng làm đầu mối họp với các đơn vị để cập nhật tình hình thống nhất các biển pháp triển khai trong thời gian sớm nhất. Đồng thời, cần có công điện gửi ngay cho các tỉnh, thành phố, bộ, ngành liên quan để cùng phối hợp thực hiện".

Bệnh đậu mùa khỉ là bệnh lây truyền từ động vật sang người, và từ người sang người, hiện tượng lây truyền từ người sang người có thể xảy ra khi tiếp xúc trực tiếp gần, lây qua vết thương hở, dịch cơ thể, giọt bắn lớn của đường hô hấp và qua tiếp xúc với các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Sự truyền nhiễm cũng có thể xảy ra qua nhau thai từ mẹ sang thai nhi hoặc khi tiếp xúc gần trong và sau khi sinh. Tuy nhiên, bệnh này chưa được xác định là bệnh lây truyền qua đường tình dục. Thời gian ủ bệnh thường từ 6 đến 13 ngày, nhưng có thể dao động từ 5 đến 21 ngày.

Biểu hiện triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ có thể khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn bệnh, nhưng tương tự như bệnh đậu mùa, các triệu chứng thường thấy là sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn lạnh, mệt mỏi, phát ban có thể nhìn giống như mụn nước xuất hiện trên mặt, bên trong miệng hoặc ở các bộ phận khác của cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn. Theo WHO, tỷ lệ tử vong khi mắc bệnh theo thống kê trước đây dao động từ 0 đến 11% và cao hơn ở trẻ nhỏ. Theo U.S.CDC, tỷ lệ tử vong của bệnh đậu mùa khỉ liên quan đến nhóm virus đậu mùa khỉ nhánh Tây Phi là 1%, và có thể cao hơn ở những người bị suy giảm miễn dịch.

Trong đợt dịch bệnh này, chủ yếu các ca bệnh được báo cáo là nam giới. Họ là đồng giới nam, lưỡng giới (99% xảy ra tại Anh, Tây Ban Nha, Mỹ, Canada) và những người có quan hệ đồng giới nam. Đối tượng này ở khu vực thành thị, và là những người tham gia trong nhóm trong mạng xã hội, tình dục ở khu vực châu Âu, Bắc Mỹ. Ngoài ra, cũng ghi nhận sự gia tăng số lượng ca bệnh tại các quốc gia khu vực Tây, Trung Phi.

Hiện nay, tốc độ lây lan của dịch nhanh, nguy cơ về sự lan rộng hơn nữa của dịch bệnh tới các quốc gia khác là rất rõ ràng. Nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ là ở mức trung bình trên toàn cầu, riêng khu vực châu Âu là ở mức nguy cơ cao. Tại Việt Nam, nguy cơ ca bệnh xâm nhập vào là rất lớn. Theo WHO, Việt Nam hiện nằm trong nhóm 1 khuyến cáo là nhóm các quốc gia chưa ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ hoặc không ghi nhận ca bệnh trong vòng 21 ngày.