Ngày 29/7, Chính phủ Nga ra thông báo cho biết nước này “đã tạm thời cấm xuất khẩu gạo thô và gạo đã qua chế biến cho đến ngày 31/12/2023”. Theo thông báo, quyết định được đưa nhằm duy trì sự ổn định trên thị trường nội địa.
Trước đó chỉ một ngày, Bộ Kinh tế UAE thông báo dừng xuất khẩu gạo trong 4 tháng. Quy định này có hiệu lực ngay lập tức, áp dụng với tất cả loại gạo. UAE cũng cấm tái xuất khẩu gạo được nhập từ Ấn Độ sau ngày 20/7.
Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam lập đỉnh 12 năm. (Ảnh minh họa)
Động thái của Nga và UAE được đưa ra sau khi Tổng cục Ngoại thương (DGFT) thuộc Bộ Công Thương Ấn Độ, quốc gia xuất khẩu gạo nhiều nhất thế giới, mới đây ra quyết định cấm xuất khẩu tất cả các loại gạo tẻ thường, trừ gạo Basmati (một loại gạo phổ biến tại Nam Á).
Quyết định cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ diễn ra trong thời điểm giá gạo thế giới đang ở mức cao nhất trong vòng 11 năm qua trong bối cảnh thế giới đang gia tăng lo ngại về nguồn cung nông sản do ảnh hưởng của hình thái thời tiết El Nino, vốn khiến nhiệt độ tăng cao trên toàn cầu, và thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc Biển Đen bị đình trệ, cũng như tình hình xung đột ở Ukraine.
Việc loạt nước hạn chế xuất khẩu gạo làm dấy lên lo ngại về nguồn cung mặt hàng chủ lực này khiến giá gạo xuất khẩu từ Việt Nam và Thái Lan tăng vọt, lên mức cao nhất trong hơn một thập kỷ trong tuần qua.
Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) thừa nhận, giá gạo những ngày gần đây tăng rất mạnh. Các đối tác nhập khẩu chủ động tìm đến doanh nghiệp Việt Nam hỏi mua gạo và trả giá cao hơn 10-25 USD/tấn so với thời điểm trước khi Ấn Độ cấm xuất khẩu mặt hàng này.
Dữ liệu cho thấy, giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam và Thái Lan tăng đột biến. Cuối tuần qua, giá gạo Việt tăng lên 555-575 USD/ tấn, Thái Lan trên 600 USD, lần lượt tăng 35% và 52% so với cùng kỳ năm ngoái. Dự báo giá gạo 5% tấm Việt Nam có thể tăng lên 600 USD trong tháng tới.
Đây đang là mặt bằng giá xuất khẩu cao nhất trong vòng 12 năm trở lại đây của gạo Việt Nam.
Theo các thương lái, nguyên nhân khiến giá gạo tăng cao do nhiều đầu mối và doanh nghiệp gom hàng. Hiện, các thị trường Trung Quốc, Philipines, Indonesia đang đẩy mạnh nhập khẩu gạo Việt Nam.
Nhiều thương nhân quốc tế nhận định giá gạo xuất khẩu khu vực châu Á, đặc biệt là của Thái Lan và Việt Nam, có thể tăng lên tới 600 USD/tấn; thậm chí các loại gạo chất lượng cao sẽ đạt mức trung bình 700 USD/tấn.
Hiện, các thị trường Trung Quốc, Philipiness, Indonesia đều hướng nhập khẩu về thị trường Việt Nam.
Số liệu từ Tổng cục Thống kê, 7 tháng đầu năm xuất khẩu gạo đạt hơn 4,83 triệu tấn, trị giá 2,58 tỷ USD, tăng 18,7% về lượng và tăng 29,6% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.
Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) trước đó đã có Công văn gửi VFA để góp phần tiêu thụ thóc, gạo hàng hóa; bình ổn giá thóc, gạo trong nước, VFTA tăng cường đôn đốc các hội viên, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn, giữ vai trò dẫn dắt như Tổng Công ty Lương thực miền Bắc, Tổng Công ty Lương thực miền Nam... tổ chức thu mua và tiêu thụ thóc, gạo hàng hóa, bảo đảm lợi ích cho người trồng lúa theo chính sách hiện hành.
Các hội viên là các thương nhân xuất khẩu gạo thực hiện nghiêm túc các quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15/8/2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo; thường xuyên duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu theo quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP, đảm bảo cân đối xuất khẩu và tiêu dùng nội địa, góp phần bình ổn giá thóc, gạo tại thị trường trong nước.
