Trụ cột cho tăng trưởng kinh tế
Là tỉnh miền núi, xuất phát điểm thấp, song đến nay Bắc Giang thuộc nhóm các tỉnh có tốc độ tăng trưởng dẫn đầu cả nước. Giai đoạn 5 năm (2016-2020), tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) Bắc Giang bình quân đạt 14%/năm - thuộc nhóm các tỉnh có tốc độ tăng trưởng dẫn đầu cả nước.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt thăm gian hàng trà hoa vàng của hợp tác xã dược liệu Lựu Chanh - huyện Lục Nam tại Hội nghị sở hữu trí tuệ toàn quốc năm 2022
Ngành nông nghiệp của Bắc Giang duy trì đứng đầu khu vực Trung du và miền núi phía Bắc. Công tác cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh đạt kết quả tích cực. Các chỉ số đánh giá cấp tỉnh đều được cải thiện mạnh mẽ, nhiều chỉ số quan trọng nằm trong Top đầu cả nước: Chỉ số hiện đại hóa nền hành chính đứng thứ 1; chuyển đổi số toàn diện đứng trong Top 10 toàn quốc, chỉ số chính quyền số đứng thứ 7, kinh tế số đứng thứ 14 toàn quốc... Các ngành kinh tế từng bước cơ cấu lại theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và tăng sức cạnh tranh.
Thực tiễn Bắc Giang những năm qua cho thấy, ở đâu có sự sáng tạo trong đổi mới các giải pháp về kỹ thuật, công nghệ, chính sách, thì ở đó đều có sự tiến bộ vượt bậc.
Trong những năm qua, tỉnh luôn ưu tiên và tập trung nguồn lực cho phát triển khoa học - công nghệ. Đẩy mạnh xã hội hóa, huy động mọi nguồn lực, đặc biệt là của doanh nghiệp cho đầu tư phát triển khoa học và công nghệ, gắn kết chặt chẽ, đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp để triển khai thực hiện có hiệu quả các hoạt động khoa học - công nghệ, tập trung vào các lĩnh vực: Thúc đẩy phát triển thị trường khoa học - công nghệ và hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; hỗ trợ thành lập và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp khoa học - công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
Kết hợp ứng dụng tiến bộ khoa học với đổi mới công nghệ và phát triển sản phẩm, phát huy tối đa thành quả của cuộc Cách mạng công nghệ 4.0. Phát huy vai trò sàn giao dịch công nghệ ảo để tạo điểm đến giao dịch công nghệ cho các doanh nghiệp, tổ chức khoa học và công nghệ, nhà khoa học, đồng thời là nền tảng cho các hoạt động tư vấn, môi giới, xúc tiến chuyển giao, thương mại hóa công nghệ. Đặc biệt tập trung phát triển kinh tế số - một nền kinh tế vận hành chủ yếu dựa trên công nghệ số.
Với quan điểm phát triển khoa học - công nghệ không chỉ là nhiệm vụ của chính quyền mà còn cần động lực và sự phối hợp chặt chẽ từ khu vực tư nhân. Từ quan điểm này, tỉnh Bắc Giang đã đưa ra chính sách chiến lược thu hút đầu tư có chọn lọc, ưu tiên chấp thuận đối với doanh nghiệp công nghệ và các doanh nghiệp có hàm lượng ứng dụng công nghệ cao. Những kết quả đó là tiền đề để khoa học và công nghệ của Bắc Giang tạo nên bước bứt phá mới trong những năm tiếp theo.
Đòn bẩy cho tái cơ cấu kinh tế
Ông Phạm Thế Dũng - Phó Cục trưởng phụ trách Cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ; ông Chu Thúc Đạt - Vụ trưởng Vụ Phát triển công nghệ địa phương và ông Nguyễn Thanh Bình - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì tọa đàm "Tìm kiếm, lựa chọn công nghệ bảo quản vải thiều phù hợp với điều kiện hiện nay tại tỉnh Bắc Giang"
Với sự tăng trưởng kinh tế nhanh của Bắc Giang thời gian qua cho thấy, khoa học và công nghệ thực sự là đòn bẩy trong quá trình tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, cụ thể:
Trong hoạt động quản lý nhà nước nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển và ứng dụng khoa học - công nghệ được ban hành đã và đang phát huy hiệu quả: Phát triển công nghiệp, nông nghiệp, chuyển đổi số, sở hữu trí tuệ, phát triển thị trường khoa học, công nghệ; hoạt động khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, truy xuất nguồn gốc sản phẩm... tạo điều kiện cho khoa học - công nghệ đổi mới mạnh mẽ và ngày càng hiệu quả, góp phần gia tăng giá trị cho các sản phẩm chủ lực, đặc trưng, tiềm năng trong lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp của tỉnh.
Trong sản xuất công nghiệp đã có bước phát triển vượt bậc, tạo ra nhiều sản phẩm công nghệ cao mà lần đầu tiên được sản xuất ở Bắc Giang như: Apple Watch, máy bay không người lái, một số sản phẩm điện tử, máy tính và phụ kiện, sản phẩm quang học, pin năng lượng mặt trời... Đây là những sản phẩm công nghệ cao, có sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế; là những sản phẩm chủ lực, chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu sản xuất, thúc đẩy phát triển công nghiệp của tỉnh theo hướng công nghiệp công nghệ cao.
Trong sản xuất nông nghiệp đã quan tâm ứng dụng khoa học và công nghệ, phát triển nhiều sản phẩm nông sản chủ lực, đặc trưng của tỉnh. Hiện nay, Bắc Giang đã xây dựng được 766 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; đã hình thành một số vùng sản xuất tập trung, quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao tạo ra chuỗi giá trị như: Vùng chăn nuôi gà đồi Yên Thế, vùng chăn nuôi và tiêu thụ lợn sạch Tân Yên; Bắc Giang đang hình thành vùng cây ăn quả trọng điểm quốc gia theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, với quy mô gần 50 ngàn ha, trong đó Lục Ngạn là nòng cốt với sản phẩm chủ lực vải thiều, cam, bưởi, ổi, táo… được sản xuất theo tiêu chuẩn GAP.
Phát triển sản phẩm chủ lực thông qua việc tạo lập, quản lý và phát triển các đối tượng sở hữu công nghiệp. Là tỉnh được đứng trong Top đầu cả nước, bảo hộ quyền về sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm chủ lực, tiềm năng, đặc trưng của tỉnh như: Gà đồi Yên Thế, rau Yên Dũng, na dai Lục Nam, bưởi Hiệp Hòa, vú sữa Tân Yên... vải thiều Lục Ngạn là sản phẩm đầu tiên của Việt Nam được bảo hộ, cấp chỉ dẫn địa lý tại Nhật Bản. Năm 2022, UBND tỉnh đã phối hợp Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Hội nghị Sở hữu trí tuệ toàn quốc tại thành phố Bắc Giang.
Bắc Giang cũng là địa phương đầu tiên trong cả nước được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Quy hoạch xác định: “Phát triển nhanh và bền vững là yêu cầu xuyên suốt, dựa chủ yếu vào khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, đưa khoa học - công nghệ, kinh tế tri thức và chuyển đổi số toàn diện, trở thành nhân tố đóng góp chủ yếu cho nâng cao chất lượng tăng trưởng”.
Tiếp tục đổi mới sáng tạo
Với mục tiêu đưa Bắc Giang trở thành một trong các địa phương dẫn đầu cả nước về quy mô kinh tế và mức độ phát triển công nghệ vào năm 2025, ngành khoa học và công nghệ chú trọng phát triển theo mô hình, giải pháp:
Phát triển các sản phẩm công nghệ, tập trung đầu tư nguồn lực từ khu vực công hơn nữa cho phát triển công nghệ, ưu tiên công nghệ lõi để tiếp cận, chuyển giao, chú trọng, nâng cao hơn nữa hiệu quả của chủ trương khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển công nghệ ở Bắc Giang.
Phát triển các sản phẩm chủ lực, đặc trưng, xác định công nghệ sinh học có vai trò đặc biệt quan trọng, đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu - ứng dụng khoa học và công nghệ trong sản xuất, bảo quản, chế biến, tiêu thụ các sản phẩm chủ lực, đặc trưng của tỉnh; nhân rộng mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn GAP hướng tới đạt tiêu chuẩn xuất khẩu (cây vải thiều, cam, bưởi, lúa, rau mầu, gỗ; con lợn, con gà)...Nhân rộng các hình thức tổ chức sản xuất, chuỗi giá trị đã hình thành có hiệu quả, phù hợp với thực tiễn phát triển ở địa phương như “Chương trình mỗi xã một sản phẩm”..
Đẩy mạnh quảng bá, xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, bao bì, nhãn mác và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Xây dựng chính sách hỗ trợ xác lập quyền sở hữu công nghiệp và phát triển nhãn hiệu cho các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2020 - 2025. Phấn đấu đến năm 2030 có 90% số sản phẩm chủ lực, đặc trưng, tiềm năng của tỉnh được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu công nghiệp…
Phát huy hiệu quả của chính quyền điện tử, chính quyền số trong việc phục vụ, đáp ứng nhu cầu của người dân. Ứng dụng rộng rãi về công nghệ thông tin và thành tựu của Cách mạng công nghệ 4.0, xây dựng cơ sở dữ liệu số ngành khoa học và công nghệ, đáp ứng yêu cầu toàn bộ dữ liệu phải được số hóa, quản lý và khai thác trực tuyến...
Khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo tỉnh Bắc Giang, tiếp tục thực sự trở thành đòn bẩy trong quá trình tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế theo hướng phát triển bền vững./.
