Theo Bộ NN&PTNT, hiện cả nước trồng trên 18.000ha mắc ca, dự kiến đến năm 2030 cả nước đạt từ 130.000-150.000ha, tập trung chủ yếu ở Tây Nguyên và Tây Bắc. Sản lượng mắc ca qua chế biến sẽ đạt khoảng 130.000 tấn hạt vào năm 2030 và 500.000 tấn vào 2050. Giá trị kim ngạch xuất khẩu đạt 400 triệu USD vào năm 2030 và 2,5 tỷ USD vào 2050.
Tại hội nghị, nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác đã nêu thắc mắc, đề xuất nhằm hướng đến sản xuất mắc ca một cách bền vững, tránh trồng ồ ạt dẫn tới không có thị trường tiêu thụ.
GS Nguyễn Lân Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Mắc ca Việt Nam cho biết, mắc ca có nguồn gốc từ rừng nhưng khi trồng với mục đích kinh tế thì cần tuân thủ các quy trình về nông nghiệp, người trồng cần lựa chọn giống đã được Bộ NN&PTNT công nhận khi phát triển diện tích, tránh thiệt hại về sau. Nhiều ý kiến nhà khoa học, chuyên gia cũng cho rằng, cần quản lý chặt chẽ nguồn giống đầu vào vì cây trồng cần nhiều năm để biết kết quả, đồng thời xác định những vùng trồng phù hợp đối với cây mắc ca.
Phát triển Mắc ca thành ngành hàng sản xuất hiệu quả, bền vững. Ảnh minh họa.
Các chuyên gia và người trồng mong muốn có những nhà máy chế biến đủ lớn để thu mua, chế biến sản phẩm khi thu hoạch, kiến nghị Bộ NN&PTNT thành lập các viện nghiên cứu chuyên sâu về mắc ca, nghiên cứu về các vấn đề sâu hại, dịch bệnh trên cây này để có phương án canh tác hiệu quả.
Theo Đề án “Phát triển bền vững mắc ca giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050" được Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành ký, phê duyệt ngày 15/3/2022, Chính phủ yêu cầu việc phát triển vùng trồng mắc ca cần được nghiên cứu, triển khai từng bước thận trọng, trên cơ sở khoa học, thực tiễn vững chắc và nhu cầu của thị trường, gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái, phù hợp với các chiến lược, quy hoạch…
Theo đề án của Chính phủ, đến năm 2030, khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư xây dựng các cơ sở sơ chế, chế biến mắc ca gắn với vùng trồng nguyên liệu tại vùng Tây Bắc và Tây Nguyên. Nâng cấp 65 cơ sở hiện có và xây dựng mới khoảng 300-400 cơ sở sơ chế, chế biến, công suất mỗi cơ sở từ 100-200 tấn hạt/năm. Tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư xây dựng khoảng 8 nhà máy chế biến sâu các sản phẩm mắc ca có giá trị cao, công suất mỗi cơ sở từ 10.000-15.000 tấn hạt tươi/năm tại những địa phương có điều kiện thuận lợi.
Theo chỉ đạo của Chính phủ, sau năm 2030, các địa phương sẽ rà soát, đánh giá hệ thống cơ sở sơ chế, chế biến mắc ca để làm căn cứ định hướng quy mô phát triển các cơ sở sơ chế, chế biến phù hợp với các vùng nguyên liệu tại vùng Tây Bắc, Tây Nguyên và các vùng khác...
Các địa phương có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp với yêu cầu sinh thái của cây mắc ca tiến hành rà soát, đánh giá, xác định quy mô và quỹ đất phù hợp để trồng mắc ca, tích hợp vùng trồng mắc ca vào quy hoạch tỉnh; Nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách của địa phương theo hướng khuyến khích liên kết sản xuất, hình thành vùng trồng thâm canh cây mắc ca tập trung; tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp đầu tư, phát triển mắc ca theo chuỗi giá trị, chế biến sâu, gắn với thị trường tiêu thụ.
