Do yêu cầu trái tròn tai cứng phù hợp thị trường tiêu thụ của nước nhập khẩu, để đáp ứng nhu cầu đó, một nghề vuốt tai, vê mắt – “làm đẹp” cho trái thanh long đã ra đời tại Bình Thuận.
Dây thanh long có nhiều gai, mỗi gai là một mắt, ẩn dưới gai là mầm, nơi đây nẩy ra hoa thanh long. Để tỷ lệ đậu trái cao, nhà vườn phải chọn mắt gai thanh long mới nhú trắng phao có mầm tốt. Ve ve cậy mắt gai và thoa thuốc lên mầm gọi là ve mắt thanh long. Còn vuốt tai trái thanh long, đây là kỹ thuật giúp tai của trái thanh long có màu xanh, dài, dày và đẹp khi trái thanh long chín.
Nghề ve mắt, vuốt tai thanh long rất phù hợp với phụ nữ bởi chị em thường có đôi tay mềm mại, sự dẻo dai và khéo léo. Vì vậy, nhiều Hội nhóm chị em làm nghề vuốt tai thanh long ra đời. Một ngày nọ, người viết có dịp chứng kiến chị em trổ tài “làm đẹp” cho trái thanh long.
Hôm ấy, sau mấy cuộc điện thoại, Nhóm chị em tập trung đông đủ tại quán nước của chị Hồng Vân, thôn Đại Thiện, xã Hàm Hiệp, vừa uống nước mía nghe “chị Hai” thông báo ngày mai đi ve mắt, vuốt tai cho vườn thanh long ông Bảy!
Mới 5 giờ sáng, những chiếc xe máy đắt tiền dừng trên lề đường làng bê tông khang trang, sạch đẹp. Đội 9 chị em đã tập trung đông đủ với trang bị và bảo hộ làm việc chống nắng gồm nón lá, nón vải che đầu cổ mặt, khẩu trang, áo vải dài tay, bao tay, bao ngón tay, nước uống và công cụ hành nghề không thể thiếu đó là chai thuốc bảo vệ thực vật có dây móc xách tay.
Cách vài năm về trước, chị em người thì đi bộ, người đi xe đạp, bây giờ, họ đi lao động bằng xe máy đắt tiền. Một phần nhờ công việc suôn sẻ có thu nhập ổn định từ nghề ve mắt, vuốt tai thanh long.
Vài phút chuẩn bị đồ nghề, sửa soạn trang bị bảo vệ, chị em cùng lúc ào xuống vườn thanh long. Tay nghề thuần thục, cứ 2 người làm 1 trụ thanh long, người trước vuốt tàu thanh long, chọn những mắt gai thanh long bung nảy mầm trăng trắng, dùng tay ve ve và cậy mắt gai trên tàu thanh long, người đi sau dùng chai nước thuốc treo ở cổ tay, đưa ngón trỏ chấm vào nước thuốc và thoa đều trên mắt vừa ve vê cậy ra. Ở những mắt này sẽ nảy mầm ra hoa và kết trái thanh long, những mầm hoa này thường đạt tỷ lệ đậu trái cao, mau lớn nhanh khỏe, năng suất cao.
Về vuốt tai, có 2 thời điểm vuốt tai là khi trái còn xanh và khi thanh long chín đỏ đều, mỗi thời điểm có cách vuốt riêng như vuốt dung dịch thuốc vào ¼ tai hoặc vuốt nửa tai. Đặc biệt, không để dính thuốc vào phần trái. Những đôi tay nhanh nhẹn, nhẹ nhàng vuốt hết quả này đến quả khác một cách tỉ mỉ. Nhờ vậy, khi thu hoạch những khay thanh long đỏ tươi, trái đẹp từ vườn được bán với giá cao hơn.
Được biết, Hội chị em ve mắt, vuốt tai thanh long có 3 tổ, mỗi tổ từ 8-10 người, do chị Hai quản lý, gọi là quản lý cho oai chứ kỳ thực chị Hai nhận việc từ các chủ vườn rồi báo cho chị em đi làm.
Trước đây, chủ vườn trả công 200 ngàn đồng/ngày, buổi sáng làm việc từ 7-11 giờ, chiều từ 13h30 -17 giờ. Sau đó, chủ vườn khoán cứ ve vê cậy được 1.000 mắt trên tàu trụ thanh long thì được 100 ngàn đồng. Vài năm trở lại đây, chủ vườn thanh long thống nhất tính công mỗi giờ làm việc là 50 ngàn đồng. Với cách tính công trên sản phẩm này, chị em trong Hội ve mắt, vuốt tai được khoảng 500-600 ngàn đồng/người/ngày làm việc thông tầm.
Khoảng 5 giờ sáng, chị em đã có mặt tại vườn thanh long, xuống vườn bắt tay vào lao động ngay, làm việc thông tầm đến 5 giờ chiều. Trưa chị em chỉ ăn uống qua quít bằng xuất cơm đơn giản mang theo.
